Yasemin Başak Arel
RASTGELE İŞLER!
Gelişigüzel uygulamaların sonu nereye kadar? Diye düşünmeden olmuyor. Elbet ki, Arz ve Talep dengesinin, sosyal çevrenin yapısal gidişatını belirlemesi gerekir. Yine de, arzın ve talebin, hayatın akışını baltalayacak oranda düzeni dilediği gibi şekillendirmesi durumu, “bindiği dalı keser” mahiyete dönüşmesi de kaçınılmaz olur.
İnsanlar yürümek istiyorlar, diye sokaklar gelişi güzel kapatılamaz. Diğer tarafta insanlar oturmak istiyorlar diye tüm kaldırımlar da masa sandalyelere teslim edilemez. Sokakların caddelerin kapatılmasının da, kaldırımların işgalinin de hayatın akışına engel teşkil etmeyecek tutarlılıkta yapılması icap eder.
Tüm kaldırım işgal edilmişse, yollar, indirme bindirme yapan kamyonlara, araç trafiğine ve park halindeki diğer araçlara hizmet vermekteyse, insanlar güvenli şekilde nereden yürüyecekler sorusu gündeme gelir. Aynı şekilde, tüm cadde, araç trafiğine kapatılmış, sadece yaya yolu olarak kullanılmaktaysa, acil bir durumda, intikal nasıl sağlanacak? Diye de sorgulanmalıdır. Bir otel turistlerini deniz kenarında kahvaltı ettirecek diye bu otelin masa sandalyeleri uğruna, tüm şehir merkezinin ana arter trafik akışı KİLİTLENEMEZ!
Bazı bölgelerde, yalnızca bir caddenin değil, bloklar boyunca mahallelerin trafiğe kapatılabilmesi de, belki talebin gerektirdiği bir uygulamadır. Ancak, herhangi bir olağan üstü durum karşısında gerekli önlemler yeteri kadar alınmış olması gerekmektedir.
Kapatılan sokağa itfaiyenin, ambulansın kolaylıkla girebileceği, aynı yerden kitleler halinde yürümekte olan vatandaşın güvenli bir şekilde “tahliye” edilebileceği, acil durum planları yapılmalıdır. Kapatılan her cadde, her blok için, yangın muslukları ve ilk yardım hizmetleri tedbirleri alınmalıdır.
Planlı şehirleşme ve planlı büyüme kavramı, sağlıklı yaşama ortamları yaratmak, böylesi gelişigüzel uygulamalara müsaade etmemekle mümkün olur. Aksi takdirde, hazırlıksız yakalanılan durumlarda, ortaya çıkabilecek felaketin bilançosu çok ağır bedellerle ödenebilir.
Restoranın yanında ev, evin yanında butik otel, otelin diğer cephesinde gece kulübü, diskonun altında okul, tavernanın üstünde cami, barın yanında hastane kondurmak şeklinde RASTGELE şehirleşmek, farklı beklentiler içerisinde olan her tür talep beklentisini, bir potada eritmeye çalışmak demektir. oteli inşa ederken araç parkını düşünmemek, turizm düşünürken şehri baltalamaktır. mesken ruhsatının yanına disko ruhsatı vermek, eğlenmek için gelecekler uğruna mesken sahibini taciz etmektir. Bloklar boyunca mahalleleri gelişigüzel araç trafiğine kapamak, turizm yapabilmek hedefiyle, can ve mal güvenliğinden feragat etmektir. Bir sokak boyu tüm binalar, yeme -içme - eğlenme maksadına hizmet verecekse, aynı yerde konut, mesken veya otel ruhsatlandırması olmamalıdır.
Kapatılan sokaklarda, yangın muslukları bulunmalıdır. Yangın, patlama, yaralanma gibi olağan üstü kriz durumları için, acil durum intikal ve boşaltım planları yapılmalıdır.
Bir tedbirin alınması için illaki bir felaketin yaşanması beklenmemelidir. Plansız şehirleşmenin sancılarının yaşandığı her oluşum, cazibe merkezlerinin çarçabuk gözden düşmesine doğru, yatırımların boşa gitmesine veya daha büyük felaketlerin yaşanabileceği olasılığını kuvvetlendiren olumsuz sinyaller verir. RASTGELE!