Yasemin Başak Arel
PLANLAMADAN YAYALAŞTIRMA!
Turizm bölgelerinde, Turistik çarşının yer aldığı kent merkezlerinin yayalaştırılması gelenektir. Tarihi kentler vasfında olan ilçe merkezleri, yüzyıllar öncesinde oluşmuş ve o günün koşullarına göre mimarisi şekillenmiş alanlardır. Eski tek katlı iş yerleri ve meskenlerin arasında, o dönemlerin taşımacılık ve nüfus ihtiyacına yetecek büyüklükteki dar sokaklar bulunur. Günümüz popülasyonları, sosyal ve ekonomik yapı ve nüfusa oranla turistik ilçelerde bu eski yollar yetersizdir. Yayalaştırma sayesinde, Tarihi- turistik bölgelere gelen ziyaretçilerin, motorlu taşıtlar ve trafik kargaşasından uzak, hoşça vakit geçirebileceği, alışveriş yapabileceği, sosyal ve keyifli turistik merkezler hedeflenir….
Böylesine önemli projeler öncesinde, yerel yönetimler, ihtiyaçlar doğrultusunda projeler ortaya koyar. Bu projelerin en kapsamlı ve gerekli olanları belirlenir. Yerel yönetimler bu projeleri hayata geçirmeden önce, UKOME ve AYKOME adındaki birimlerden planlama desteği alır.
UKOME, Ulaşım Koordinasyon Merkezidir. Hem yayalar hem de motorlu taşıtlar için, olağan ve olağanüstü durumlarda ulaşımın en güvenli ve en düzenli şekilde sağlanmasını organize eden kurumdur.
AYKOME, Altyapı Koordinasyon Merkezidir. Şehirlerde yolların altında konumlanmış veya konumlanması gereken tüm alt yapı sistemlerini düzenleyen ve sağlıklı şekilde planlanmasını organize eden kurumdur.
Çeşme Çarşımız, 15 ekim 2015 tarihinde, KENT MERKEZİ YAYALAŞTIRMA PROJESİ kapsamında çevre düzenlemesi inşaatlarına başlandı. Çeşme Belediyesince 2.749.000 TL (+) KDV tutarında inşaat bedeli ile ihale edilen alanda 2015 Ekim ayından bu yana inşaat sürüyor. Merkez, Çarşı, Uzun sokak, Yeni Çarşı İş merkezi ve çevresi, 16 eylül Mahallesinin büyük bir kısmı, Mehmetçik Parkının yer aldığı meydan yayalaştırma projesi kapsamında düzenleniyor.
Bu projeye başlamadan önce, Ukome ve Aykome birimleri ile gerekli düzenlemeler yapılmalıydı. Aykome’ye bağlı İçme suyu hatları, Kanalizasyon Hatları, Kanalizasyonların Ev ve İşyerlerine Bağlandığı Branşmanlar, Yağmur sularını taşıyan kanallar, Atık Suları Arıtma Tesislerine intikal ettiren Kolektör Hatları ve bunların bağlantıları, yeraltından giden veya yer altına çekilmesi gereken Elektrik hatları, Telekom’un yetkisindeki kablolu yayın, wireless ve telefon hatları, yangın muslukları ve bu şebekeye ait yeraltı düzenlemeleri gibi türlü çeşitteki ALTYAPISAL sistemlerin projelendirilmesi gerekirdi.
Çeşme merkezinde kalan ve hatta yayalaştırma projesinin üst yüzeyde inşaatı sürdürülen birçok bölgede, halen (foseptik+ vidanjör) kullanılmaktadır. Kanalizasyon şebekemiz yaygın değildir ve mevcut kapasiteye oranla çok yetersizdir. Su borularımız eski sistem ASBEST’li sağlığa zararlı borulardır. Merkezi mahallelerinde çoğunda elektrik hatları, HAVAİ güzergâhlardan ilerlemektedir... Kötü kava koşullarından etkilenen sistemin yenilenmesi hatta yeraltında alınması gerekmektedir..
İzmir Büyük Şehir Belediye Başkanı Sayın Aziz Kocaoğlu ve Çeşme Belediye Başkanı Sayın Muhittin Dalgıç uyum içinde çalışan iki Belediye Başkanı olarak, Çeşme Çarşısı Yayalaştırma Projesi gibi önemli bir Projede, yenilenmesi gereken tüm altyapı sistemlerini gözeterek birlikte planlama yapmalı, ÖNCELİKLERİ BELİRLEMELİYDİ. Yayalaştırma projesi dahilinde düzenlenen yolların ve peysaj alanlarının uzun ömürlü ve sağlıklı olabilmesi için, öncelikle altyapısal düzenlemelerinin bitirilmesi ihtiyacı vardı(!) Sayın Kocaoğlu ve Sayın Dalgıç’ın kafa kafaya verip İZSU Genel Müdürlüğünü ilgilendiren ana başlıklar başta olmak üzere, İlçemizin başlıca Altyapısal ihtiyaçlarını gündeme almalıydı.
Başta asbestli su borularının yenilenmesi gibi hayati önemi olan altyapısal sorunlar nedeniyle çok geçmeden, düzenleme yapılan alanlar tekrar kazılmak zorunda kalacaktır.
Alt yapıdaki ihtiyaçlar nedeniyle yapılacak her bir kazı yeni bir maliyet ve çevreye verilecek yeni zararlar demek olacaktır. Ne yazıktır ki, alt yapısal sistemler tamamlanmadan gündeme alınan, YAKLAŞIK 3 MİLYON DEĞERİNDE ve AYLARDAN BERİ DEVAM EDEN üst yüzey düzenlemesi çok geçmeden tekrar ve tekrar kazılmaya, tahrip edilmeye mahkûmdur.
Bu plansız yayalaştırmanın ACI faturası, Gelecekte yeniden kazılmış, çileye dönmüş sokaklar ve sil baştan kazım maliyetleri ile Çeşme HALKINA KESİLECEKTİR.