Kardeş Derneğimiz, Ekinoks Derneği itiraz etti.
“İZMİR Bölge İdare Mahkemesi 1. Kurulu, İzmir Valiliği tarafından çöp bertarafıyla ilgili Çeşme ilçesi ve kent genelinde yeterli çalışma yapılmadığı gerekçesiyle Büyükşehir Belediyesi’nin üç bürokratının yargılanmasının önünü açan soruşturma izni kararını iptal etti.”
Kararından sonra, Ekinoks Derneği karara süresinde itiraz etti.
Konuyu inceledik, kararda geçen, “İzmir Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetimi Daire Başkanı ile aynı birimdeki bir şube müdürü ve orman mühendisinin görev yaptığı Daire'nin 30 Nisan 2014'de kurulduğu da belirten İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. Kurulu, olayda, Atık Yönetim Daire Başkanlığı'nın kuruluşundan itibaren İzmir il bütünün katı katı atıklarıyla ilgili noksan ve sorunları ele aldığı, fizibilite ve planlama çalışmaları yaptığı, çevre kirliliği açısından alınması gerekli önlemlerin alındığının ön inceleme raporunda da tespit edilip belirtildiğinin dikkat çekti.”
İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. Kurulunun kararında, 30 Nisan 2014 tarihinde kurulduğu belirtilen atık yönetimine atıfta bulunmuş.
Oysaki;
5216 sayılı Kanun Büyükşehir Belediyesinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları
Madde 7- Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
i) Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su havzalarının korunmasını sağlamak; ağaçlandırma yapmak; gayrisıhhî işyerlerini, eğlence yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini kentin belirli yerlerinde toplamak; inşaat malzemeleri, hurda depolama alanları ve satış yerlerini, hafriyat toprağı, moloz, kum ve çakıl depolama alanlarını, odun ve kömür satış ve depolama sahalarını belirlemek, bunların taşınmasında çevre kirliliğine meydan vermeyecek tedbirler almak; büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak.
5216 sayılı Kanun 23 Tem 2004 tarihinde yürürlüğe girdi.
5393 Kanun’un kabul tarihi ise, 3.7.2005
22 HAZİRAN 2006 Katı Atık Bertaraf Tesislerinin;
İş Termin Plânı
Ülkemizde katı atıkların toplanması, taşınması ve geri kazanılması ile çevre ve insan sağlığına olumsuz etki yapmadan nihai bertarafına ilişkin yükümlülük, yetki ve sorumluluklar 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 14 ve 15’inci maddeleri ile Belediyelere ve 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’inci maddesi ile Büyükşehir Belediyelerine verilmiştir.
Ayrıca, 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun (Değişik 13.05.2006-5491/Madde 8) Madde 11 gereğince, Büyükşehir Belediyeleri ve Belediyeler, evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler.
Peki, şimdi nasıl oluyor da, Mahkeme "AtıkYönetimi Daire Başkanlığı'nın bu konuya ilişkin verilen görevleri yerine getirdiği görülmektedir. Öte yandan, bu tür tesislerin planlanması, kurulması ve faaliyete geçirilmesinin uzun bir süreç olduğunun açık olması karşısında adı geçenler hakkında soruşturma izni verilmesinde hakkaniyete uyarlık bulunmadığı" gerekçesiyle üç bürokrat hakkındaki kararın kaldırılmasına ve soruşturma izni verilmemesine karar verdi.
Şimdi lütfen yazacaklarımızı dikkatle okuyun.
Çevre Kanunu’nun (Değişik 13.05.2006-5491) Geçici Madde 4 gereğince, evsel nitelikli katı atık bertaraf tesisini kurmamış belediyeler, bu tesislerin kurulmasına ilişkin iş termin plânlarını bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde ilgili Valiliklere sunmak ve iş termin plânının ilgili Valiliğe sunulmasından itibaren; belediyelerde nüfusu, 100.000’den fazla olanlarda 3 yıl, 100.000 ilâ 50.000 arasında olanlarda 5 yıl, 50.000 ilâ 10.000 arasında olanlarda 7 yıl, 10.000 ilâ 2.000 arasında olanlarda 10 yıl içerisinde işletmeye almak zorundadır.
Katı Atık Bertaraf Tesisi olmayan ve inşaatına başlamayan belediyeler/belediye birlikleri, Katı Atık Bertaraf Tesisi kurulmasına ilişkin İş Temrin Plânını, Genelge ekinde yer alan İş Termin Plânı (İTP) formatında hazırlayarak 13 Mayıs 2007 tarihine kadar ilgili Valiliğe sunacaklardır. Valilikler, İş Termin Plânlarını değerlendirildikten sonra Bakanlığımıza sunacaklardır. Halen inşaatı devam eden Katı Atık Bertaraf Tesisleri için iş termin plânı hazırlanması şartı aranmayacaktır. Ancak tesislerin işletmeye alınma süreleri, yukarıda belirtilen işletmeye alma sürelerini geçmeyecektir.
Bu doğrultuda; coğrafik ve meteorolojik şartlar dikkate alınarak ortalama 50-60 kilometre yarıçap içinde kalan belediyelerin öncelikle mevcut hizmet birliklerine dahil olmaları veya hizmet birliklerini oluşturarak Katı Atık Bertaraf ve Atık Geri Kazanım Tesislerini kurmaları esastır.
2007 yılından bugüne İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Çeşme Belediyesi, Egenin incisi Çeşme’de, çöpleri yakarak yok etmesi ne kadar uygundur?
Çevre Kanunu’nun (Değişik 13.05.2006-5491/Madde 8) Madde 11 gereğince evsel katı atık bertaraf tesislerini kurma, kurdurma yükümlülüğü verilen Belediyelerin, Kanunun Geçici Madde 4’de belirtilen süre içerisinde İş Termin Plânlarını sunmaması, sunulan İTP’nda her bir yükümlülüğün taahhüt edilen süre içerisinde yerine getirilmemesi halinde, 5491 sayılı Kanunla değişik 2872 sayılı Çevre Kanunu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde cezai işlem uygulanacaktır.
İdari Nitelikte Cezalar: 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden yayımlanan yönetmeliklerde belirlenen usul ve esaslara aykırı olarak atık ve artıkları taşımak, depolamak, uzaklaştırmak, gürültüye neden olmak vb. suçlar nedeni ile uygulanan para cezaları ve faaliyetten men cezaları idari nitelikte cezalardır. İdari para cezaları Çevre Kanununun 20. Maddesinde, faaliyetlerin durdurulması ile ilgili cezalar ise Çevre Kanununun 15. Maddesinde düzenlenmiştir.
Adli Nitelikteki Cezalar: 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Çevreye Karşı Suçlar başlıklı 2. Bölümünde yer alan 181-182 ve 183. Maddeleri, çevre kirliliğine neden olduğu tespit edilen gerçek ve tüzel kişilere uygulanacak adli para cezaları ve hapis cezalarını içermektedir. Bu nedenle çevre denetim görevlileri tarafından çevre kirliliğinin tespiti halinde idari nitelikte ceza uygulanmasını takiben, çevre kirliliğine neden olma fiilinin Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri kapsamında değerlendirilerek kamu davası açılması için Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulmaktadır.
MADDE 181. - (1) İlgili kanunlarla belirlenen teknik usullere aykırı olarak ve çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkları toprağa, suya veya havaya kasten veren kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Çevrenin taksirle kirletilmesi MADDE 182. - (1) Çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya verilmesine taksirle neden olan kişi, adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu atık veya artıkların, toprakta, suda veya havada kalıcı etki bırakması hâlinde, iki aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.